Het is ruim twee maanden geleden dat het corruptieschandaal Qatargate aan het licht kwam. Verschillende Europarlementsleden worden verdacht van corruptie en witwaspraktijken. Het corruptieschandaal wordt vaak beschreven als het grootste schandaal waarmee de Europese Unie al te maken heeft gehad. Maar wat betekent dit schandaal voor de reputatie van het Europees Parlement? Wij vroegen het aan prof. dr. Hendrik Vos.
De feiten
Op 15 december 2022 verscheen het corruptieschandaal op alle voorpagina’s. Verschillende Europarlementsleden zouden geld hebben aangenomen om in het voordeel van Qatar te spreken. Zo zouden ze wegen op bepaalde beslissingen in ruil voor cash geld.
Onder andere voormalige Griekse Vice-voorzitter van het Europees Parlement Eva Kaili en Belgische Europarlementariër Marc Tarabella worden voorlopig vastgehouden terwijl het onderzoek loopt.
Reputatie
Eerder verscheen er op POLITICO een interview waarin Charles Michel, president van de Europese Raad, beweerde dat Qatargate “is dramatic and damaging for the credibility of the European Union”. De reputatie van de EU hangt eraan, volgens Michel.
Vos nuanceert zulke uitspraken. “Het doet geen goed natuurlijk aan de reputatie van het Parlement, en dat zal ook wat nazinderen. Tegelijk zou ik het ook niet overschatten. Je hebt sowieso een groep mensen die altijd al heel kritisch stonden ten opzichte van het Europees Parlement. Die vinden daar nu extra argumenten voor,” luidt het bij Vos.
Het Europees Parlement is de enige Europese instelling waarbij er verkiezingen zijn, en de volgende Europese verkiezingen vallen in mei 2024. “De storm zal in belangrijke mate zijn gaan liggen tegen de verkiezingen. Maar goed, het zindert altijd wel ergens na.”
Verandering in zicht
Het schandaal toont aan dat verandering nodig is, en vooral meer transparantie. En volgens Vos zet het ook verandering in gang. “Een dergelijk corruptieschandaal doet wel wat bewegen. Je voelt dat er nu stappen gezet worden binnen de EU om de interne methodes wat aan te passen.”
Hoewel die aanpassingen nog door de Europese besluitvormingsmolen moeten, is verandering in zicht volgens Vos. “Een aantal van die voorstellen zal ongetwijfeld ook weer worden afgezwakt. Maar ik denk dat het wel zal leiden tot iets meer alertheid en voorzichtigere omgang met lobbyisten,” luidt het.
Het lobby-landschap in Brussel
Qatargate zet niet enkel de Europese besluitvormingsmolen in gang om methodes rond transparantie te verbeteren. Het hele lobby-landschap wordt in vraag gesteld. Critici beweren dat dit schandaal nog maar het topje van de ijsberg is, zo lezen we ook bij een opiniestuk van EUobserver.
Hendrik Vos maakt duidelijk dat nuance nodig is. “Op zich is het niet problematisch dat mensen met een bepaald belang hun stem willen laten horen.”
Lobbyen mag. Het is ook een cruciaal deel van het werk van elk Europarlementslid. Ze willen verschillende groepen uit de maatschappij een stem geven en verschillende kanten van het verhaal horen van rechtstreeks betrokkenen. “Het probleem is dat het transparant moet gebeuren. Daar moet aan gewerkt worden,” aldus Hendrik Vos.
Foto van Frederic Köberl op Unsplash